افق آینده‌دار صنعت نسوز
صنعت تولید فرآوردههای نسوز در کشور، در مقایسه با دنیا جایگاه متوسط رو به پایین دارد و عموما از تکنولوژی دهه‌‌‌های گذشته برای تولید در این صنعت استفاده می‌شود. در کشور سالانه 400هزار تن انواع مواد نسوز تولید می‌شود که از این میزان 240هزار تن در صنعت فولاد و 100هزار تن در صنعت سیمان و مابقی در سایر صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایران در فرآوردههای نسوز، صادرات خاصی ندارد و در موارد بسیار محدود، صادرات انجام می‌شود و حتی کشور در حوزه نسوز وارد‌کننده است که البته به طور عمده، واردات نسوز مربوط به نسوزهای استفاده‌شده در صنعت شیشه است. نسوزهای مورد استفاده در صنعت شیشه، نسوزهای خاصی هستند که به تکنولوژی بالا برای تولید نیاز دارند. از سوی دیگر با توجه به اینکه مقدار و تناژ موردنیاز پایینی دارند، تولید محدود برای هیچ شرکتی در داخل کشور توجیه اقتصادی ندارد.
فرآوردههای نسوز عموما از نظر جنس و کاربرد تقسیم‌بندی می‌‌‌شوند. تقسیم‌بندی از نظر جنس شامل درجه دیرگدازی، خواص شیمیایی، نوع و شکل دیرگداز و ترکیب مواد و دماست و به چهار دسته گستره دیرگدازی دماهای پایین تا بسیار بالا، خواص شیمیایی که نسوزهای اسیدی، قلیایی و خنثی را شامل می‌شود، نوع و شکل دیرگداز و ترکیب شیمیایی تقسیم‌بندی می‌شود. فرآوردههای نسوز از نظر کاربرد نیز به چهار دسته محصولات شکل‌‌‌دار، محصولات بی‌شکل، محصولات ویژه و محصولات عایق و سبک تقسیم می‌‌‌شوند. در داخل کشور فرآوردههای نسوز را برحسب محصولی که تولید می‌شود، به دو دسته تقسیم می‌‌‌کنیم؛ اول نسوزهای پایه منیزیتی است که قابلیت تحمل حرارتی بالا با مدت زمان بالا را دارند و دسته دوم، نسوزهای پایه دولومیتی که تحمل حرارتی پایین و شوک‌پذیری کمتری دارند و زمان کمتری می‌‌‌توان از آنها استفاده کرد؛ زیرا عمر کمتری در مقایسه با پایه منیزیتی‌‌‌ها دارا هستند.
استفاده از نسوز در کشور در سال‌های قبل بیشتر براساس استفاده از پایه منیزیتی‌‌‌ها بود؛ چون عمر بیشتری دارند و توقف‌‌‌های خط تولید به جهت تعویض نسوزها را به حداقل می‌‌‌رسانند؛ اما با توجه به افزایش بیش از حد قیمت منیزیت، استفاده از نسوزهای پایه دولومیتی به دلیل ارزان‌‌‌تر بودن افزایش پیدا کرده است. در زمینه تهیه مواد اولیه موردنیاز شرکت‌های تولیدکننده فرآوردههای نسوز، هرچند منیزیت داخلی نیز داریم، ولی عموما شرکت‌ها به واردات نیاز دارند؛ به طوری که در این صنعت شرکت‌ها بعضا تا 70درصد مواد اولیه خود را از خارج کشور وارد می‌کنند و به طور کلی این صنعت در تهیه مواد اولیه با مشکل روبه‌روست؛ به‌خصوص برای تهیه آلومینا بوکسیت که مشکل بسیار جدی است.
قیمت محصول و میزان مصرف در این صنعت به میزان زیادی به مواد اولیه وابسته است و وجود نیروی کار ارزان و برخورداری از هزینه انرژی پایین در کشور مزیتی برای این صنعت محسوب نمی‌شود. تولیدکنندگان خارجی نسوز امروزه عموما از خطوط تولید تمام‌اتوماتیک بهره می‌‌‌گیرند و عموما ظرفیت‌‌‌های تولیدی بالایی دارند. در داخل کشور با توجه به اینکه مواد اولیه نسوز وارداتی است، این صنعت و تکنولوژی پایین و ظرفیت تولید پایین شرکت‌ها را شاهد هستیم، بهای تمام‌شده تولیدکننده‌‌‌های داخلی بالاست و به طور کلی مزیتی در صادرات این محصول نداریم. تنها نقطه روشن برای صادرات محصولات نسوز را می‌‌‌توان چشم‌انداز هدف‌‌‌گذاری عراق برای رسیدن به فروش روزانه 8میلیون بشکه نفت و سرمایه‌گذاری در بسیاری از صنایع دانست که می‌‌‌تواند مسیری برای صادرات محصولات نسوز کشور باشد.
